W ciągu ostatnich 25 lat w Europie doszło do ponad 3500 poważnych katastrof naturalnych. Aż 42% tych wydarzeń stanowiły burze, 25% wysokie temperatury, a co za tym idzie susze, 24% powodzie, 9% zaś to trzęsienia ziemi i erupcje wulkaniczne. Wszystkie te katastrofy kosztowały państwa europejskie ok. 366 miliardów dolarów. Straty jakie poniosły zakłady ubezpieczeniowe to ok. 86 miliardów dolarów. W świetle tych danych należy przemyśleć wartość ubezpieczenia dla rolników.
Jak jest w Europie?
Kraje europejskie posiadają różnego rodzaju ubezpieczenia. Według danych możemy zaobserwować, że najbardziej rozwiniętymi państwami pod względem ubezpieczeń są Szwecja i Francja. Ubezpieczenia w tych państwach pokrywają straty w ponad 75%. Państwo może odgrywać znaczącą rolę w ubezpieczeniach a jego rolę można podzielić na 4 grupy:
1. W państwach takich jak Holandia czy Dania firmy ubezpieczeniowe odgrywają minimalną rolę w zapewnieniu pokrycia strat w stosunku do naturalnego ryzyka. W tych krajach państwo organizuje schemat ubezpieczenia przez rządowy budżet albo przez podatek pobrany na ubezpieczenia od pożaru, które są kierowane przez specjalne fundusze.
2. W Szwajcarii państwo nie interweniuje w zapewnienie ubezpieczenia, wybiera jednak ubezpieczenia pewnych ryzyk, które są obowiązkowe.
3. W Belgii, Francji czy Norwegii występują ubezpieczenia, które są mieszanką ubezpieczeń obowiązkowych i państwowej interwencji w przypadku zniszczeń.
4. Ostatnim rozwiązaniem, które jest najbardziej rozpowszechnione, jest sytuacja, w której państwo całkowicie jest nieobecne i większa część pokrytych strat związanych z naturalnym ryzykiem jest płacona przez prywatne firmy ubezpieczeniowe. W tym przypadku stawka ubezpieczenia zakładu ubezpieczeniowego zmienia się zgodnie z postrzeganiem ryzyka.
Wyciągając wnioski z roli jaką odgrywa państwo w ubezpieczeniach, można powiedzieć, że bardzo istotna jest współpraca państwa z prywatnym sektorem ubezpieczeniowym. Zalety tej współpracy przedstawimy na przykładzie Hiszpanii i Austrii.
Hiszpania i Austria
Hiszpański system publiczno-prywatny jest bardzo efektywny i efektowny przy pokrywaniu strat w sektorze rolniczym. System ten obejmuje wszystkie strony ubezpieczenia:
1. Rolnicy wybierają ubezpieczenie i zasięg działania tego ubezpieczenia.
2. Rząd subsydiuje premie ubezpieczeniowe i zapewnia reasekurację poprzez publiczne agencje.
3. Towarzystwa ubezpieczeniowe zrzeszają się do wspólnego funduszu ryzyk.
W 2005 r. w Hiszpanii doszło do suszy, która spowodowała ogromne straty. Hiszpański system ubezpieczeniowy zebrał w tamtym roku ok. 492 milionów euro, straty zaś osiągnęły poziom rzędu 601,88 miliona euro. Wyliczając współczynnik strat, wyniósł on 122,22%. Rząd hiszpański pokrył ok. 58% strat pozostałą część pokryły prywatne towarzystwa ubezpieczeniowe.
Kolejną zaletą tego systemu jest to, że ubezpieczający posiadają odpowiednio opracowane modele oceny ryzyka, które są niezbędnym składnikiem systemu ochrony rolników. Pomoc udzielana jest w formie pieniężnej, dzięki czemu można ją zaplanować z wyprzedzeniem.
W Austrii także w 2005 r. doszło do katastrofy naturalnej (powódź), która spowodowała straty rzędu 3,5 mln euro. Po tym wydarzeniu austriackie zakłady ubezpieczeniowe nawiązały współpracę z ministerstwem rolnictwa. Owocem tej współpracy było powołanie do życia HORY, systemu, który ma dostarczać informacji o prawdopodobieństwie występowania katastrof naturalnych (szczególnie powodzi). Zadaniem tego systemu ma być również podniesienie świadomości publicznej o zagrożeniu ze strony katastrof naturalnych.